Ancient Iranians and nanotechnology
مدیر مرکز مشاوره و توسعه نانوتکنولو‍ژی ایتالیا گفت: بر اساس بررسی های به عمل آمده ایرانیان باستان در زمان هخامنشینان اولین کسانی بودند که به فناوری نانودست یافتند.
به گزارش خبرنگار مهر در اصفهان، ایمان مرادی در همایشتازه های نانو در عرصه تولید و تجارت بین الملل افزود: بر اساس آخرین بررسی هایی کهانجام داده به این نتیجه رسیده ایم که ایرانیان باستان در حدود دو هزار و 530 سالپیش توانستد به فناوری نانو دست یابند این در حالی است که پیش از این بیان شده بود در رم باستان حدود یکهزار و 600سال پیش این فنآوری مورد استفاده قرار گرفته است.
مدیر مرکز مشاوره و توسعه نانوتکنولو‍ژی ایتالیا در خصوص بررسی های که اخیرا بهنتیجه رسیده است به اولین سکه ای که در تاریخ ضرب شده است اشاره کرد و افزود: اینسکه با نام "دریک" در امپراطوری ایران ضرب و با 95 درصد طلا و پنج درصد نقره بود کهدولت و امپراطوری ایران اجازه ضرب این سکه را مشروط بر این که درصد طلا و نقره آنتغییر نکند، به دیگر کشورها داد. مرادی اظهار داشت: از سوی دیگر با بررسی کتاب های تاریخی به این نتیجه می رسیم کهدر ایران طلایی وجود داشته است با نام "زر سرخ" که سکه با آن ضرب می شد و ضرب اینسکه نیز باید به طور قطع همان ویژگی 95 درصد طلا و پنج درصد نقره را داشته باشد،این در حالیست که این طلا نمی تواند سرخ باشد مگر اینکه آنها برای انجام این امر ازفناوری نانو استفاده می کردند.وی تصریح کرد: اولین کسانی که این فناوری را انجام داده اند از شهر نیشابور بودهاند و به دلیل اینکه رنگ سرخ مقدس بود برای ایرانیان این طلا از ارزش زیادیبرخوردار شد.
همچنین پژوهشگران سازمان انرژی اتمی ایران و محققان ایتالیا با کشف نانو ذرات نقره و مس در لعاب کاشی‌های قرن چهارم و هفتم، به کاربرد تکنو لوژی نانو در کاشی‌های زرین‌فام و اثرات کروماتیکی آن پی بردند. مطالعات آزمایشگاهی پژوهشگران روی نمونه‌هایی از کاشی‌های زرین‌فام ایرانی منجر به کشف کاربرد تکنولوژی نانو در ترکیبات موجود در لعاب تزئینی این کاشی‌ها شد.
همچنین تیم مشترک پژوهشگران سازمان انرژی اتمی ایران و محققان ایتالیا با کشف نانو ذرات نقره و مس در لعاب کاشی‌های قرن چهارم و هفتم، به کاربرد تکنولوژی نانو در کاشی‌های زرین‌فام و اثرات کروماتیکی آن پی بردند. در جریان مطالعات آزمایشگاهی گسترده‌ای که توسط تیمی از پژوهشگران سازمان انرژی اتمی کشور و پژوهشگران ایتالیایی روی نمونه‌هایی از کاشی‌های زرین‌فام ایرانی صورت گرفت، این محققان موفق به کشف کاربرد تکنولوژی نانو درترکیبات موجود در لعاب تزئینی این کاشی‌ها شدند. مهندس پروین اولیایی، عضو هیات علمی سازمان انرژی اتمی و از اعضای هیات پژوهشی فعال در این تیم تحقیقاتی گفت:
«در جریان شرکت در یک کارگاه علمی- بین‌المللی که در دانشگاه پروژای ایتالیا برگزار شد، متوجه علاقه محققان و محافل علمی جهان به این کاشی و شناخت ترکیبات موجود در لعاب آن شدیم. از این رو پس از بازگشت به کشور، این موضوع به طور مستقل توسط یک تیم چهار نفره در سازمان انرژی اتمی ایران مورد مطالعه و بررسی‌های آزمایشگاهی قرار گرفت.»
وی درباره آزمایش‌های انجام شده روی لعاب این کاشی‌ها گفت: «با دستیابی به تکه‌هایی از این کاشی، نمونه‌هایی از آن در آزمایشگاه واندوگرافت با روش Pixe مورد آنالیز عنصری قرار گرفت.»
در این روش نمونه‌هایی از کاشی در معرض تشعشات پروتون قرار گرفته و از طریق تابش پروتون‌هایی با انرژی 2 مگا الکترون، آنالیز عنصری انجام و عناصر تشکیل دهنده این لعاب‌ها، مشخص می‌شود.
مهندس «اولیایی» در ادامه به همکاری پژوهشگران ایتالیایی در این برنامه تحقیقاتی اشاره کرد و افزود: «با توجه به عدم دسترسی به دستگاه سیتکروترون (دستگاه‌های شتاب دهنده ذرات اتم) در ایران، نمونه‌های مورد بررسی به دانشگاه پروژای ایتالیا ارسال شد و در حضور محققان ایرانی، با روش طیف‌نگاری EXASS مورد آزمایشات دقیق قرار گرفت.»
به گفته اولیایی طبق آزمایش‌های انجام شده توسط پژوهشگران ایتالیایی، علاوه بر تایید نتایج به دست آمده توسط محققان ایرانی، اثبات شد که تلائلو طلایی در کاشی‌های زرین‌فام، به دلیل استفاده از نانو ذرات نقره و تلائلو سرخ، مربوط به نانو ذرات مس در لعاب کاشی است، که در نهایت سبب پیدایش اثرات کروماتیکی مختلف در این سفال‌ها شده است.
مهندس اولیایی یادآور شد که هنوز به درستی روشن نیست که ایرانیان چگونه این تکنیک را اجرا می‌کرده‌اند اما کشف خواص برخی مواد در مقیاس نانومتری و استفاده هوشیارانه از آن در تزئینات کاشی قطعی و کاملا بدیهی است.
